Orle
Salix cinerea
Salicaceae
Noms en français : Saule cendré, Saule gris.
Descripcioun :L'orle es un aubret à port de bouissoun proun pelous sus tóuti si branco (fin qu'à dos annado). Se pòu engana emé l'amarinas, Salix caprea mai pèr aquéu si fueio soun larjo vers lou mitan alor que pèr l'orle, lou mai larg s'atrobo vers lou bout. En mai d'acò l'amarinas èi rapidamen pu pelut sus li ramo. Coumpara emé l'amarinas.
Usanço :Lou bos, eisa à fendescla, pòu servi pèr la banastarié o pèr fabrica un mouloun de pichòti causo. Tóuti li rusco de sause caupon de salicino que douno d'acide salicilì dins lou cors, ço qu'ajudo à abeissa li fèbre e lucha contro lou mau d'os.
Port : Aubret
Taio : 1 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salix
Famiho : Salicaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Bos umide
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleotemperado
Ref. sc. : Salix cinerea L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753